رابطه نحو عربی و معنی شناسی (با عنایت به مسئله اعراب و با توجه ویژه به اعراب رفع)

نویسندگان

خانم دکتر انسیه خزعلی

خانم فاطمه شیرزاده

چکیده

دانش‏های نحو و معنی‏شناسی به‏گونه‏ای با هم آمیخته‏اند که برای درک درست کلام باید آن را از‏منظر این دو دانش، و با عنایت به استعمال غالب و مورد اتفاق دانشمندان در دو حوزۀ مورد بحث، بررسی کرد. برخی زبان‏شناسان غربی به تقدم لفظ بر معنا و برخی دیگر به تقدم معنا بر لفظ معتقدند. قواعد نحو عربی با ویژگی منحصر به فرد خود، یعنی اعراب، از‏جهت لفظ و ظاهر، حالتی خاص دارند که در بدو امر، از تسلط لفظ بر معنی حکایت می‏کند و به‏نظر می‏رسد که اعراب، معنی و رمز‏های پنهان و پیدای کلام را تعیین می‏کند و ظرافت‏های بلاغی آن را رقم می‏زند؛ در حالی که با تأمل در مقوله‏هایی همچون تصرف در اعراب در‏صورت گنجایش معنی، تغییر‏نکردن اعراب در‏صورت نبود تطابق معنوی، احکام مرتبط با تجاذب لفظ و معنا می‏توان به نقش مهم و غالب معنا در شکل‏گیری لفظ دست یافت. در این راستا، در مقالۀ حاضر، ضمن سخن‏گفتن از این سیطرۀ معنوی، غلبۀ خاص معانی اِسناد، ثبوت و حذف حالت‏های حدوثی و نقش قرینه‏ها در انتخاب حرکت رفع را بررسی کرده و شواهدی را از مسند‏الیه، اسناد ظروف، صفت مقطوع و باب اشتغال آورده‏ایم. شیوۀ پژوهش از‏نوع توصیفی- تحلیلی و متکی بر استناد‏های مورد اتفاق قدمای علم نحو است

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

اعراب و شاهزاده‌نشین عربی خاراسن در دولت اشکانیان

در دنیای باستان، موقعیت جغرافیایی ایران و اهمیت بازرگانی آن، ارتباط پارسیان را با اقوام مختلف موجب شد. به همین علت، ایران را گذرگاه حوادث یا چهارراه حوادث گفته‌اند و در تمدن­های باستان، هرگونه رخدادی از سرزمین ایران  می‌گذشت. از ابعاد سیاسی و اقتصادی و فرهنگی، سرزمین ایران هم از دیگر تمدن‌ها تاثیر پذیرفته و هم تاثیرات عمیقی بر تمدن‌های دیگر گذاشته‌است؛ به‌طوری‌که تا عصر حاضر نیز، نشانه‌های این ...

متن کامل

گونه شناسی توجیه اعراب در قرآن

اعراب قرآن و تجزیه و تحلیل این متن مقدس بر اساس قواعد عربی، یکی از کهن‌ترین علوم اسلامی قرآنی است. از سویی دیگر، به دلایلی، گاهی برای یک یا چند لفظ، عبارت قرآنی، اعراب‌های مختلفی ذکر شده یا محتمل می‌شود. در این صورت است که نیاز به توجیه صحت این اعراب‌ یا نقد و بررسی صحت و سقم آن‌ها می‌شود. علم توجیه اعراب قرآنی، در حقیقت، متصدی این امر است که بر اساس مستندات متعددی، به توجیه، نقد و بررسی اعراب‌...

متن کامل

توجیه اعراب قرآن بر اساس زبان وادب عربی

اعراب قرآنی و تجزیه و تحلیل این متن مقدس بر اساس قواعد عربی، یکی از کهن­ترین علوم اسلامی قرآنی به شمار می‏آید. از سوی دیگر، به دلایلی گاه برای یک یا چند لفظ و عبارت قرآنی، اعراب‏های مختلفی ذکر شده یا محتمل می­شود. در اینجا، به توجیه صحت این اعراب‏ها یا نقد و بررسی صحت و سقم آنها نیاز می­شود. علم توجیه اعراب قرآنی، در حقیقت، متصدی این مسئله است که بر اساس مستندات متعدد، به توجیه و نقد و بررسی اع...

متن کامل

پیامدهای فرهنگی و اجتماعی فتح اصفهان به دست اعراب

فتح ایران به دست اعراب مسلمان یکی از رخدادهای عظیم تاریخی به شمار می‌آید که پیامدهای گسترده‌ای به دنبال داشت. علاوه بر تحولاتی که در کل ایران به‌طور یکپارچه رخ نمود دگرگونی‌هایی هم در سطوح محلی و منطقه‌ای پدید آمد. پژوهش حاضر به چگونگی فتح اصفهان به دست اعراب مسلمان و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن بر پایۀ نوشته‌های تاریخ‌نگاران و جغرافی‌دانان مسلمان در سده‌های نخست هجری اختصاص دارد. تلاش ما بر آ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
زبان پژوهی

ناشر: دانشگاه الزهرا

ISSN 8002-3388

دوره 3

شماره 6 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023